DE PADEN OP…
De paden op met onze 2 vrouwelijke Lokaal-Limburg Waterschappers…. en nog wat anderen!
Bij het Waterschap Limburg gaan we, bestuurs- en commissieleden, regelmatig op pad om te kijken waar we over praten. Soms, zoals woensdag 21 mei hebben we geluk met het weer, beetje zonnig, beetje winderig, maar goed te doen. Op andere dagen hebben we pech, dan worden we nat en staan we letterlijk met de voeten in de klei!
Wat voor taken heeft het waterschap allemaal?
Als Waterschap, als uitvoerend orgaan, heb je veel opdrachten. En het worden er steeds meer door het snel veranderende klimaat. Waren de eerste waterschappen – de oudste dateert uit 1255 (Hoogheemraadschap van Rijnland) – opgericht om water buiten te houden, inmiddels zijn de taken veel uitgebreider. Het Waterschap legt dijken aan om droge voeten te houden, “maakt” schoon water, maar moet inmiddels ook ervoor zorgen dat we genoeg water vasthouden om dit bij droogte te kunnen gebruiken.
Maar, hoe ziet zo’n “de paden op” dag eruit?
Allereerst is het woord aan de zeer gewaardeerde ambtenaren van het Waterschap. Zij leggen heel goed uit, waar we naartoe gaan maar vooral waarom.
Deze keer verdiepten we ons in het herstel van watersystemen en de bijbehorende uitdagingen gepaard gaand met een veldbezoek aan het stroomgebied van de Oostrumse beek.
Waarom dit beekherstel?
Na de Tweede Wereldoorlog groeide de bevolking in Nederland enorm snel. De welbekende babyboomers! Het gevolg was dat er meer voedsel geproduceerd moest worden. In ons, door slootjes en beekjes en andere watertjes doorsneden laaggelegen landschap, moest het water zo snel mogelijk afgevoerd worden. Hoe? Door ruilverkavelingen. Het was makkelijker en sneller om grote lappen grond te bewerken. Hierdoor werden kronkelende beekjes rechtgetrokken, sloten verlegd en verminderd, om het water maar zo snel mogelijk af te voeren. Bovendien werd er goed gebruikgemaakt van kunstmeststoffen, waardoor de waterkwaliteit flink verslechterde.
Wij waren/zijn vergeten hoe het is te leven met water. Wij moeten opnieuw leren leven met water. Wij moeten ons watersysteem herstellen. Wij moeten ons water weer schoon en gezond proberen te maken. Ons, daar waar het landschappelijk, maar ook financieel mogelijk is, bewust beschermen tegen het water. Maar ook moeten we het water eerlijker verdelen.
Hoe gaan we dat doen bij WL? Wij versterken activiteiten die de veerkracht van het natuurlijk systeem vergroten met als basis de Resilience theorie van Holling
En dan na de theorie… de praktijk!
Het water van de Oostrumse beek, waar komt dat van vandaan? Was een van de vragen in het veld. Van ver door allerlei kanalen! Het wordt ten zuiden van Maastricht in de Zuid Willemsvaart gelaten, via de Noordervaart en de Peelkanalen om dan bij Griendtsveen in de grenssloot te komen om daar verdeeld te worden. En met Peilgestuurde drainage wordt het water bij droogte, zoals nu vastgehouden.
Op naar de volgende plek
Hier wordt het praatje ondersteund met de Ipad! Er wordt gekeken welke agrariërs in dat gebied liggen. En op basis van geomorfologische kaarten wordt gekeken hoe we het landschap verder kunnen inrichten. Grond is belangrijk voor zowel voor de boeren als voor het WL. Ze worden vroegtijdig bij wat WL wil gaan doen met de beek. Participatie is belangrijk bij een sterk plan. Belangrijke factoren zijn te weten: Wat voor bedrijf is het? Wil de boer stoppen of verder werken? Een melkveehouder kan bijvoorbeeld een groter grasgebied krijgen, wat voor het voor het WL langs een beek belangrijk is. Een WIN WIN situatie.
De laatste plek!
Niet alleen de mens en de flora is belangrijk bij het creëren van een gezond leefklimaat, bij het herstellen van de beken, ook de fauna en dan met name de pisci fauna bij onze wateren is belangrijk. Het verval bij een beekje kan groot zijn, waardoor we peilgestuurde drainage moeten toepassen. Maar de vis wil wel verder zwemmen en niet tegengehouden worden door een stuk ijzer in het water. Daarvoor maakt het WL speciale vistrappen. De vissen kunnen onder de roosters doorzwemmen. Zowel stroomop- als stroomafwaarts.
Al met al… weer een leerzame middag voor onze vrouwelijke (en oh ja, ook onze mannelijke) waterschappers van Lokaal-Limburg!
